Google I/O 2021: เทคโนโลยีที่เป็นประโยชน์ในช่วงเวลาที่จำเป็น

ผมดีใจที่ปีนี้เราได้กลับมาจัดงาน I/O Developers Conference กันอีกครั้ง เช้านี้เราอยู่กันที่แคมปัส Mountain View และเป็นครั้งแรกในระยะเวลาปีกว่าที่ผมรู้สึกชีวิตเริ่มกลับมาเป็นปกติ แน่นอนว่าครั้งนี้ไม่เหมือนเดิมเพราะไม่มีนักพัฒนามาอยู่กับเราตรงนี้ด้วย โควิด-19 ส่งผลกระทบต่อชุมชนทั่วโลกในปีที่ผ่านมาและเรายังต้องเผชิญกันอยู่จนถึงทุกวันนี้ บราซิลและอินเดีย บ้านเกิดของผม ก็กำลังประสบกับการระบาดครั้งใหญ่ที่สุด เราจะเป็นกำลังใจให้ทุกคนที่ได้รับผลกระทบจากโควิด-19 และหวังว่าสถานการณ์จะคลี่คลายลงในเร็ววัน

เราได้กลับมาทบทวนสิ่งต่างๆ มากมายทีเดียวในปีที่ผ่านมา สำหรับ Google เราได้พิจารณาพันธกิจในการจัดระเบียบข้อมูลในโลกนี้กันอีกครั้ง เพื่อให้ข้อมูลเข้าถึงง่ายในทุกที่และมีประโยชน์ เรายังคงดำเนินพันธกิจนี้ด้วยเป้าหมายเดียว นั่นคือการทำให้ Google เป็นประโยชน์มากขึ้นสำหรับทุกคน ซึ่งหมายถึงการให้ความช่วยเหลือแก่ผู้คนในเวลาที่จำเป็นและสร้างเครื่องมือที่พาทุกคนไปสู่ความรู้ ความสำเร็จ สุขภาพที่ดี และชีวิตที่มีความสุข

ให้ความช่วยเหลือในเวลาที่จำเป็น

ในบางครั้ง เราได้มีโอกาสช่วยเหลือในภารกิจที่ยิ่งใหญ่อย่างการช่วยให้นักเรียนและผู้สอน 150 ล้านคนได้เรียนออนไลน์ผ่าน Google Classroom ในปีที่แล้ว และบางครั้งก็เป็นการช่วยเหลือเล็กๆ ที่สร้างการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ให้กับทุกคนได้ เช่น เราแนะนำเส้นทางที่ปลอดภัยขึ้นบน Google Maps ความสามารถของ Google Maps ที่ขับเคลื่อนด้วย AI นี้จะบอกสภาพของถนน อากาศ และการจราจรที่คุณมีแนวโน้มจะหยุดรถกะทันหัน เป้าหมายของเราคือลดเหตุการณ์ในลักษณะดังกล่าวให้ได้ 100 ล้านครั้งต่อปี

ทบทวนอนาคตของการทำงาน

สิ่งหนึ่งที่เราช่วยได้มากที่สุดคือทบทวนวิธีการทำงานในอนาคต ปีที่แล้วเราได้เห็นว่าการทำงานเปลี่ยนแปลงไปในแบบที่ไม่เคยเป็นมาก่อน โต๊ะทำงานเปลี่ยนเป็นเคาน์เตอร์ในครัว มีสัตว์เลี้ยงมาแทนเพื่อนร่วมงาน หลายบริษัทรวมถึงเราจะยังคงยืดหยุ่นแม้สถานการณ์จะปลอดภัยให้เรากลับมาทำงานในที่เดียวกันอีกครั้ง เครื่องมือการทำงานร่วมกันคือสิ่งที่สำคัญมากในตอนนี้ ซึ่งวันนี้เราได้ประกาศเปิดตัวประสบการณ์ Smart Canvas ของ Google Workspace ที่จะอำนวยความสะดวกให้กับการทำงานร่วมกันมากยิ่งขึ้น

การผสานประสบการณ์ Smart Canvas กับ Google Meet

AI รุ่นใหม่ที่ใส่ใจมากขึ้น

ใน 22 ปีที่ผ่านมาเราได้พัฒนาอย่างก้าวกระโดด ซึ่งเป็นผลจากความก้าวหน้าในหลายๆ ด้านที่ท้าทายของ AI ไม่ว่าจะการแปลภาษา รูปภาพ และเสียง ความก้าวหน้าเหล่านี้ผลักดันการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของ Google ไปอีกขั้น เราสามารถคุยกับคนที่พูดคนละภาษาด้วยโหมดล่ามของ Google Assistant ย้อนดูความทรงจำที่น่าประทับใจใน Google Photos หรือใช้ Google Lens แก้โจทย์คณิตศาสตร์ยากๆ

นอกจากนี้เรายังใช้ AI เพื่อปรับปรุงประสบการณ์หลักของ Search ให้กับผู้คนหลายพันล้านคนโดยเพิ่มขีดความสามารถของคอมพิวเตอร์ให้ประมวลผลภาษาธรรมชาติได้แบบก้าวกระโดด แต่ก็ยังมีบางครั้งที่คอมพิวเตอร์ไม่เข้าใจเรา นั่นเป็นเพราะภาษามีความซับซ้อนไม่มีที่สิ้นสุด เราใช้ภาษาเล่าเรื่อง เล่นมุก และแชร์ไอเดียต่างๆ เรียบเรียงความคิดที่เราได้เรียนรู้มาตลอดชีวิต คุณค่าและความยืดหยุ่นของภาษาคือหนึ่งในเครื่องมือที่ยิ่งใหญ่ของมนุษยชาติ และหนึ่งในเรื่องที่ท้าทายที่สุดสำหรับวิทยาการคอมพิวเตอร์

วันนี้ผมรู้สึกตื่นเต้นที่จะได้แบ่งปันงานวิจัยล่าสุดของเราเกี่ยวกับการทำความเข้าใจภาษาธรรมชาติที่เรียกว่า LaMDA ซึ่งเป็นโมเดลภาษาสำหรับแอปพลิเคชันการสนทนา และเป็นโดเมนแบบเปิด ซึ่งหมายความว่าได้รับการออกแบบมาให้สนทนาในทุกหัวข้อ เช่น LaMDA เข้าใจเกี่ยวกับดาวพลูโตพอสมควร เพราะฉะนั้นหากนักเรียนอยากเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับอวกาศ ก็สามารถถามเกี่ยวกับดาวพลูโต และโมเดลจะให้คำตอบที่เหมาะสมได้ ทำให้การเรียนรู้สนุกขึ้นและน่าสนใจขึ้น หากนักเรียนอยากเปลี่ยนหัวข้อ อาจจะเป็นวิธีพับเครื่องบินกระดาษที่บินได้ไกลๆ LaMDA ก็สามารถดำเนินบทสนทนาต่อได้โดยไม่ต้องฝึกกันใหม่

นี่คือหนึ่งในวิธีที่เราเชื่อว่า LaMDA จะช่วยให้ข้อมูลและการประมวลผลเข้าถึงได้และใช้งานได้ง่ายขึ้น (ดูข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่นี่)

เราได้ค้นคว้าและพัฒนาโมเดลภาษากันมาหลายปี โดยมุ่งเน้นให้ LaMDA เป็นไปตามมาตรฐานระดับสูงของเราในด้านความยุติธรรม ความแม่นยำ ความปลอดภัย และความเป็นส่วนตัว ทั้งหมดนี้ได้รับการพัฒนาอย่างสม่ำเสมอด้วยหลักการด้าน AI ของเรา นอกจากนี้เรายังหาวิธีที่จะนำฟีเจอร์การสนทนามาใช้ในผลิตภัณฑ์ต่างๆ อย่าง Google Assistant, Search และ Workspace พร้อมกับสำรวจดูว่าจะมอบความสามารถต่างๆ ให้กับนักพัฒนาและลูกค้าระดับองค์กรได้อย่างไร

LaMDA คือก้าวสำคัญด้านภาษาธรรมชาติ แต่ยังคงได้รับการฝึกด้วยข้อความเท่านั้น ในขณะที่ผู้คนสื่อสารกันผ่านทั้งรูปภาพ ข้อความ เสียง และวิดีโอ เราจึงจำเป็นต้องสร้างโมเดลหลายรูปแบบ (MUM) เพื่อให้ผู้คนสามารถถามคำถามสำหรับข้อมูลประเภทต่างๆ ที่หลากหลาย ด้วย MUM นี้เอง เป็นไปได้ว่าวันหนึ่งคุณจะสามารถวางแผนการขับรถท่องเที่ยวโดยขอให้ Google “หาเส้นทางที่ผ่านวิวภูเขาสวยๆ” นี่คือตัวอย่างหนึ่งที่แสดงให้เห็นถึงความก้าวหน้าของการโต้ตอบกับ Search อย่างเป็นธรรมชาติและเข้าใจง่ายยิ่งขึ้น ซึ่งเรากำลังทำกันอยู่

อีกขั้นของความก้าวหน้าในการประมวลผล

การแปลภาษา การจดจำรูปภาพ และการจดจำเสียงคือพื้นฐานของโมเดลที่ซับซ้อนอย่าง LaMDA และ MUM โครงสร้างพื้นฐานด้านการประมวลผลของเราคือวิธีที่เราใช้ขับเคลื่อนและคงความก้าวหน้าต่างๆ เหล่านี้ โดยมี TPU และกระบวนการแมชชีนเลิร์นนิงที่ออกแบบมาพิเศษเป็นหัวใจหลัก ในวันนี้ เราประกาศเปิดตัว TPU รุ่นถัดไป นั่นคือ TPU v4 ซึ่งเป็นรุ่นที่ใช้ชิป v4 ที่เร็วกว่าชิปรุ่นก่อนมากกว่าสองเท่า และมีพ็อดที่สร้างได้มากกว่า 1 Exaflop ซึ่งเทียบได้กับกำลังคอมพิวเตอร์ของแล็ปท็อป 10 ล้านเครื่องรวมกัน นี่คือระบบที่ประมวลผลได้รวดเร็วที่สุดเท่าที่เราเคยพัฒนามาและถือเป็นก้าวใหม่แห่งความสำเร็จของเรา ก่อนหน้าที่ เราจำเป็นต้องสร้างซุปเปอร์คอมพิวเตอร์แบบพิเศษขึ้นมาเพื่อให้ได้ 1 Exaflop แต่ตอนนี้ เรากำลังจะมีพ็อด TPU v4 ในศูนย์ข้อมูลของเรา โดยหลายพ็อดในนี้จะใช้พลังงานที่ปลอดคาร์บอน 90% หรือใกล้เคียง เราจะเปิดตัวให้ลูกค้า Cloud ได้ใช้ต่อไปในปีนี้

ซ้าย: แผงชิป TPU v4 ขวา: พ็อด TPU v4 ที่ศูนย์ข้อมูลโอคลาโฮมา

น่าตื่นเต้นและยินดีมากกับนวัตกรรมที่ล้ำหน้าระดับนี้ และเมื่อมองไปในอนาคต เรายังเห็นโจทย์บางประเภทที่เทคโนโลยีการประมวลผลแบบดั้งเดิมยังไม่สามารถแก้ได้ภายในระยะเวลาที่สมเหตุสมผล แต่การประมวลผลแบบควอนตัมทำได้ ความบรรลุหลักชัยด้านควอนตัมคือความสำเร็จที่ยิ่งใหญ่ แต่นี่เป็นเพียงก้าวแรกๆ ในเส้นทางที่ต้องเดินต่อไปอีกหลายปีข้างหน้า เราจะเดินหน้าทำงานต่อไปเพื่อเข้าสู่หลักชัยต่อไปของการประมวลผลควอนตัม นั่นคือการสร้างคอมพิวเตอร์ควอนตัมที่เน้นแก้ไขข้อผิดพลาดซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพแบตเตอรี สร้างพลังงานที่ยั่งยืนยิ่งขึ้นและพัฒนาการคิดค้นเวชภัณฑ์ และด้วยเป้าหมายนี้ เราจึงได้เปิดแคมปัสควอนตัม AI แห่งใหม่ พร้อมกับศูนย์ข้อมูลควอนตัมและคลังประดิษฐ์ชิปประมวลผลควอนตัมแห่งแรกขึ้นมา

ภายในแคมปัสควอนตัม AI แห่งใหม่

ปลอดภัยยิ่งขึ้นกับ Google

ที่ Google เรารู้ดีว่าผลิตภัณฑ์ของเราต้องทั้งมีประโยชน์และความปลอดภัย ความก้าวหน้าทางวิทยาการคอมพิวเตอร์และ AI คือสิ่งที่ช่วยเราพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้ดีขึ้นเรื่อยๆ เราคือผู้ที่ช่วยให้ผู้ใช้ปลอดภัยมากกว่าใครในโลกด้วยการบล็อกมัลแวร์ การพยายามฟิชชิง ข้อความสแปม และสิ่งที่อาจเป็นการโจมทีทางไซเบอร์

ด้วยความที่เรามุ่งเน้นเรื่องขอบเขตการใช้ข้อมูล เราจึงต้องทำให้ได้มากด้วยข้อมูลที่น้อย ในงาน I/O ของเราเมื่อ 2 ปีที่แล้ว ผมได้แนะนำการลบอัตโนมัติ ซึ่งสนับสนุนให้ผู้ใช้ตั้งค่าให้ระบบลบข้อมูลกิจกรรมของตนโดยอัตโนมัติอย่างต่อเนื่อง ตั้งแต่นั้นเราก็ตั้งค่าให้การลบอัตโนมัติ (Auto-Delete)เป็นค่าเริ่มต้นของทุกบัญชีใหม่ของ Google ปัจจุบันเราจะลบข้อมูลกิจกรรมของคุณโดยอัตโนมัติทุก 18 เดือน นอกจากว่าคุณจะตั้งค่าให้ลบเร็วกว่านั้น ซึ่งการดำเนินการดังกล่าวมีการนำไปใช้กับบัญชีกว่า 2 พันล้านบัญชี

ทุกผลิตภัณฑ์ของเราเป็นไปตามหลักการสำคัญ 3 ประการ ได้แก่ ผลิตภัณฑ์ของเรามีความปลอดภัยโดยค่าเริ่มต้นด้วยโครงสร้างพื้นฐานด้านความปลอดภัยที่ก้าวหน้าที่สุดแห่งหนึ่งของโลก เราสนับสนุนวิธีจัดการข้อมูลอย่างมีความรับผิดชอบเพื่อให้ทุกผลิตภัณฑ์ที่เราสร้างได้รับการออกแบบมาเพื่อความเป็นส่วนตัว และเราสร้างการตั้งค่าความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยที่ใช้งานง่ายเพื่อให้คุณควบคุมทุกอย่างได้

การค้นคว้าระยะยาวกับ Project Starline

ต้องขอบคุณการประชุมทางวิดีโอตลอดปีที่แล้วที่ทำให้เราได้ติดต่อกับครอบครัวและเพื่อนๆ และยังเรียนหนังสือหรือทำงานกันต่อไปได้ แต่ก็ไม่มีอะไรจะแทนที่การได้อยู่ด้วยกันในห้องจริงๆ

หลายปีที่แล้วเราเปิดตัวโครงการหนึ่งที่ชื่อว่า Project Starline เพื่อใช้เทคโนโลยีสำรวจความเป็นไปได้ต่างๆ กล้องความละเอียดสูงและเซ็นเซอร์จับความลึกที่ทำขึ้นเฉพาะตามความต้องการช่วยให้จับรูปร่างและลักษณะภายนอกของคุณจากมุมมองต่างๆ จากนั้นจะนำมารวมเข้าด้วยกันเพื่อสร้างแบบจำลอง 3 มิติความละเอียดสูงแบบเรียลไทม์ ข้อมูลผลลัพธ์ที่ออกมามีหลายกิกะไบต์ต่อวินาที ดังนั้นเพื่อส่งภาพขนาดดังกล่าวในเครือข่ายที่มีอยู่ เราจึงพัฒนาการบีบอัดแบบใหม่และอัลกอริทึมการสตรีมที่ลดขนาดข้อมูลได้มากกว่า 100 เท่า นอกจากนี้เรายังพัฒนาจอภาพแบบ Light-Field ที่แสดงภาพคนนั่งอยู่ด้านหน้าคุณได้อย่างสมจริง ซึ่งด้วยเทคโนโลยีอันล้ำหน้า ภาพนั้นก็จะหายไปเพื่อให้คุณได้จดจ่อกับสิ่งที่สำคัญ

เราใช้เวลาทดสอบเป็นพันชั่วโมงที่บริษัทของเรา ซึ่งผลที่ออกมาค่อนข้างดี พาร์ทเนอร์องค์กรชั้นนำของเราก็ให้การตอบรับที่ดี โดยเรากำลังอยู่ในระหว่างการรวบรวมความคิดเห็นในขั้นแรกจากพาร์ทเนอร์ในอุตสาหกรรมสาธารณสุขและสื่อ เรามีความก้าวหน้าเชิงเทคนิคที่จะนำไปสู่การปรับปรุงผลิตภัณฑ์ด้านการสื่อสารทั้งหมดเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานร่วมกันทางไกลไปอีกขั้น โดยเราจะแจ้งให้ทราบต่อไป

คนกำลังพูดคุยกับอีกคนหนึ่งใน Project Starline

แก้โจทย์ความยั่งยื่นที่ซับซ้อนและท้าทาย

งานค้นคว้าวิจัยอีกด้านที่เราทำคือความยั่งยืนซึ่งเป็นค่านิยมหลักของเรามากว่า 20 ปี เราเป็นบริษัทขนาดใหญ่รายแรกๆ ที่เป็นกลางทางคาร์บอน (carbon-neutral) ในปี 2007 และเป็นบริษัทแรกที่ชดเชยการปฏิบัติงานของเราด้วยพลังงานหมุนเวียน 100% ตั้งแต่ปี 2007 เป็นต้นมา ในปีที่ผ่านมา เราได้ชดเชยการปล่อยคาร์บอนได้อย่างสมบูรณ์

เป้าหมายถัดไปของเราคือการดำเนินกิจการแบบปลอดคาร์บอนภายในปี 2030 แม้ว่านี่จะยังไม่ใช่เป้าหมายสูงสุดของเรา แต่ก็เป็นก้าวสำคัญที่พลิกโผมไปจากแนวทางการดำเนินงานในปัจจุบันและยิ่งใหญ่เทียบเท่ากับภารกิจด้านเทคโนโลยีการประมวลผลควอนตัมที่เราทำ นี่คือโจทย์ที่ท้าทายในระดับที่เท่ากัน ตั้งแต่การจัดหาพลังงานที่ปลอดคาร์บอนในทุกๆ พื้นที่เพื่อให้มั่นใจว่าเราจะดำเนินงานต่อไปได้ในทุกชั่วโมงและทุกวัน

หลังจากเปิดตัวแพลตฟอร์มการประมวลผลที่ใช้นวัตกรรมการใช้คาร์บอนอย่างชาญฉลาดเมื่อปีที่แล้ว ตอนนี้ เรากำลังจะเป็นบริษัทแห่งแรกที่มีการจัดส่งโดยใช้คาร์บอนอย่างชาญฉลาดไปตามช่วงเวลาและพื้นที่ต่างๆ ภายในเครือข่ายศูนย์ข้อมูลของเรา ในช่วงนี้ของปีหน้า เราจะสามารถจัดส่งหน่วยประมวลผลที่ไม่ผ่านกระบวนการผลิตไปยังพื้นที่และตามช่วงเวลาต่างๆ ด้วยพลังงานที่ปล่อยก๊าซคาร์บอนเป็นศูนย์ อีกทั้ง เรายังพยายามนำ Cloud AI ของเราไปใช้ในเทคนิคการขุดเจาะและไฟเบอร์ออปติกเซ็นซิ่งเพื่อส่งพลังงานความร้อนใต้ภิภพไปยังหลากหลายพื้นที่มากขึ้น โดยเริ่มจากศูนย์ข้อมูลเนวาดาในปีหน้านี้

การลงทุนประเภทนี้ต้องใช้พลังงานที่ปราศจากการปล่อยก๊าซคาร์บอนตลอด 24 ชั่วโมง และกำลังเกิดขึ้นแล้วที่ Mountain View แคลิฟอร์เนีย เนื่องจากเรากำลังสร้างแคมปัสแห่งใหม่ด้วยมาตรฐานด้านความยั่งยืนระดับสูงสุด อาคารภายในแคมปัสแห่งนี้จะถูกครอบด้วยพื้นผิวโซลาขนาดยักษ์ โดยประกอบด้วยแผงโซลาเซลล์เงินจำนวน 90,000 แผงและมีกำลังการผลิตเกือบ 7 เมกาวัตต์ อาคารเหล่านี้จะมีระบบท่อความร้อนใต้ดินที่ใหญ่ที่สุดในอเมริกาเหนือเพื่อปรับอุณหภูมิให้อบอุ่นในฤดูหนาวและเย็นสบายในฤดูร้อน เป็นที่น่ายินดีมากที่เราได้ทำสำเร็จแล้ว

ซ้าย: ภาพจำลองแคมปัสชาร์ลสตันอีสต์ใน Mountain View แคลิฟอร์เนีย; ขวา: ภาพโมเดลอาคารที่ปกคลุมด้วยแผงโซลาเซลล์ขนาดยักษ์

ฉลองความสำเร็จแก่วงการเทคโนโลยี

I/O ไม่ใช่แค่งานที่ฉลองให้กับเทคโนโลยี แต่ยังฉลองให้กับผู้คนที่ใช้และสร้างเทคโนโลยีขึ้นมาด้วย ซึ่งหมายถึงนักพัฒนานับล้านคนทั่วโลกที่ออนไลน์อยู่กับเราวันนี้ ปีที่ผ่านมาเราได้เห็นการใช้งานเทคโนโลยีที่เป็นประโยชน์ยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเพื่อดูแลตัวเองให้สุขภาพดีและปลอดภัย เพื่อเรียนรู้และเติบโต เพื่อเชื่อมต่อและช่วยเหลือซึ่งกันและกันในช่วงเวลายากลำบาก ทั้งหมดนี้เป็นแรงบันดาลใจให้เรามุ่งมั่นที่จะให้ความช่วยเหลือในช่วงเวลาที่จำเป็นนี้มากยิ่งขึ้

ผมหวังว่าจะได้พบทุกคนในงาน I/O ปีหน้า แบบที่เห็นหน้ากันจริงๆ ขอให้ทุกคนปลอดภัยและมีสุขภาพที่ดี แล้วพบกันครั้งหน้าครับ

Sundar Pichai

CEO ของ Google และ Alphabet